“Độc tố mạnh gấp 17 lần rắn hổ mang”, với cái danh thiếp quá hớp như vậy, kiến 3 khoang chẳng chút khó khăn gì để làm hoang mang dân tình…
Hiểu lầm hiền lương!
Mối quan hệ gữa người-kiến bắt đầu bằng sự lầm lẫn. Bởi chính lỗi nhìn người đã tạo nên vẻ hung đồ không đáng của con vật hai màu đỏ-đen, căn bản hiền lương. Trước tiên, kiến 3 khoang (paederus fuscipes curtis) không thuộc dòng kiến, mà ăn cơm nhà bọ cánh cứng. Kiến thường nổi sung và cắn lung tung, còn bọ thì không.
Phòng vệ chính đáng
Lầm lẫn tiếp nối, không cắn, bụng dạ khoan hòa, kiến 3 khoang hoàn toàn không chủ ý hại độc ai. Nọc kiến 3 khoang, hổ mang phải vái cả nón, tên là pederin (C 24 H 43 O 9 N), một alkaloid, chỉ là thứ vũ khí phòng thân giấu trong bụng để bảo vệ mầm non của nó. Người và vật, đơn giản do vô tình hay cố ý chà miết, đập bẹp kiến, giải phóng độc tố ra da, rồi hô hoán “giết người!”. Tình cảnh của pederin hệt chai xịt cay mắt phòng thân của chị em chống biến thái, hiếp dâm…
Không bẹp gí, không nguy hiểm!
Chốt hạ, kim chỉ nam đối phó với kiến 3 khoang gói gọn sẽ là “Paederus fuscipes curtis căn bản vô hại, miễn không làm bẹp gí nó, thì thiên hạ thái bình”.
Độc tố kiến 3 khoang hoành hành thế nào?
Viêm da tiếp xúc là tác phẩm chính của pederin, rải dần với các triệu chứng đỏ da, phồng rộp, mụn nước, mụn bỏng, đau rát, để lâu tiến tới loét da, nhiễm trùng nếu… Hầu hết nhẹ, biết cách xử trí thì thương tổn sớm giới hạn. Không may trở nặng, phải trao cho tay chuyên, có thể cần tới kháng độc, corticoid, kháng sinh…
Kiến cắn có khi nào …“đi chăn kiến”?
Ngứa gãi, chà xát, chích lễ, đắp lá, vỡ mụn bỏng, làm thương tổn lan rộng khắp người, có khi nhiễm trùng cấp cứu. Một số thảm hơn đồng bệnh, do nghèo mắc cái eo, thò tay dính pederin lên dụi mắt (bỏng kết mạc, giác mạc), ngoáy mũi, sờ chỗ kín, bồng con, làm tình… Pederin, độc gấp chục lần hổ mang nhưng hiếm chết người vì liều nhỏ. Việc kiến 3 khoang “hội đồng” cả đàn như ong gần như không xảy ra.
Zona, giời leo một giuộc?
Bụng lầm gặp hoài là nhầm mụn nước kiến 3 khoang với nốt zona. Một đằng kiến, một đằng siêu vi trùng, đau Nam chữa Bắc thảm càng thêm thảm. Vẫn các kiểu đắp lá, khoán nhang, chích lể sẽ thêm tầy huầy, đặc biệt là nạn vừa uống vừa thoa acyclovir đến loét cả da!
Đối thoại không đối đầu
Sau tất cả, quán triệt ngay, đối phó kiến 3 khoang tốt nhất là “đối thoại không đối đầu”. Ngay khi phát hiện vụ hạ cánh, cẩn thận, không manh động, thổi hay búng phát một (móng không tiếp xúc da), hoặc dùng tờ giấy đón nhẹ và tiễn khách ra cửa. Ý định bẹp một phát bõ ghét, tuyệt đối không triển khai trên da, thậm chí trong nhà. Có chuyện, ông bố giẫm nát kiến dưới sàn, rốt cuộc, lãnh đủ là cu con mới biết bò. Lỡ dính pederin, rửa nước xà phòng, muối sinh lý, thuốc tím, sát trùng nhẹ nếu đau rát. Xử lý luôn áo quần, vật dụng. Chống trây trét dưới mọi hình thức, điển hình là dụi mắt.
Dùng đức hiếu sinh, bảo đảm bạn an toàn với kiến 3 khoang!
Phòng tránh côn trùng, bổn cũ mà làm
Kiến 3 khoang “nhập nha” là tình cờ, do tan tác ngoài vườn, ngoài đồng vào. Cửa nẻo là chốt tiền tiêu, lắp cửa lưới chống muỗi nếu cần, 1 phát ăn 3, chặn luôn muỗi vằn, ruồi nhặng. Dọn dẹp nhà cửa, phát quang bụi rậm. Muôn thuở, côn trùng hấp dẫn bởi ánh đèn, riêng kiến 3 khoang kết model đèn huỳnh quang, nên mẹo là thay bằng đèn vàng, hoặc 1 mất 1 còn tắt luôn đèn đóm, ở thầm ban đêm cho… can qua. Ngủ mùng, quần áo dài tay. Không phơi đồ bên ngoài buổi tối. Quét nhà thường xuyên.Trước khi mặc đồ, giũ mạnh áo quần, giày dép, mùng mền, kiểm tra cả thùng, bồn nước tắm…
